Kitabın Adı:

Husserl Filozoflar Serisi

Yazar             :

David Woodruff Smith  

Çevirmen:

Seçim Bayazıt  

Sayfa:

610 

Cilt:

Ciltsiz 

Boyut:

13,5 X 19,5  

Son Baskı:

24 Eylül, 2019 

İlk Baskı:

24 Eylül, 2019 

Barkod:

9786051719986 

Kapak Tsr.:

Füsun Turcan Elmasoğlu  

Editör:

Özlem Barın Gürbüz  

Kapak Türü:

Karton 

Yayın Dili:

Türkçe 

Orijinal Adı:

Husserl 

 

Edmund Husserl: Fenomenolojinin Kurucusu ve Modern Felsefeye Etkisi

(David Woodruff Smith – Filozoflar Serisi)

Giriş

20. yüzyıl felsefesinin en etkili figürlerinden biri olan Edmund Husserl, özellikle fenomenoloji akımının kurucusu olarak tanınır. Fenomenoloji, insan bilincini ve deneyimini anlamanın yeni yollarını arayan bir felsefi yaklaşımdır ve Husserl, bu yöntemi geliştirerek modern felsefeye önemli katkılarda bulunmuştur. Felsefi düşünceye yön veren Husserl, insanın bilinçli deneyimlerini araştırarak, dünyayı anlamlandırma biçimimizi incelemeye çalıştı. Bununla birlikte, felsefi düşünceleri sadece felsefeyle sınırlı kalmayıp psikoloji, edebiyat, sosyoloji ve diğer disiplinlerde de etkili olmuştur. David Woodruff Smith’in Husserl adlı eseri, filozofun düşüncelerini geniş bir perspektifle ele alır ve onun fenomenolojik felsefesinin önemini vurgular. Bu yazıda, Woodruff Smith’in Husserl üzerine yaptığı bu analizi daha ayrıntılı bir şekilde inceleyecek ve Husserl’in düşüncelerinin modern felsefeye katkılarını tartışacağız.

Fenomenolojinin Temelleri: Fenomen ve Fenomenin Bilinci

Husserl’in felsefesinin merkezinde fenomen kavramı yer alır. Fenomen, bireyin bilinçli deneyiminde doğrudan algıladığı nesnelerdir. Fenomenoloji, bu deneyimlerin özünü çözümlemeyi amaçlar ve bilinçli deneyimlerin yapılarını inceleyerek, bilincin dünyayı nasıl anlamlandırdığını araştırır. Bu bağlamda Husserl, felsefi yöntemi olarak fenomenolojiyi geliştirmiştir. Fenomenoloji, özlerin doğrudan deneyimle ve betimleme yoluyla anlaşılmasını hedefler. Husserl, fenomenleri incelemenin, bilincin en saf ve doğrudan biçimlerini ortaya çıkaracağını savunur.

Woodruff Smith, Husserl’in fenomenolojik metodunu açıklarken, onun intuition (doğrudan sezgi) yöntemine dikkat çeker. Husserl’e göre, fenomenlerin saf bir biçimi yalnızca doğrudan deneyim yoluyla erişilebilir. Yani, bir fenomenin özünü anlamak için, gözlemci subjektif deneyiminden bağımsız olarak objektif bir bakış açısına sahip olamaz. Fenomenlerin temel yapısını çözümlemek için, bu fenomenlere dair sezgisel ve bilinçli bir yaklaşım geliştirilmelidir. Bu, fenomenin doğrudan ve saf bir biçimini açıklayarak, onun ne olduğunu anlamaya çalışmak anlamına gelir.

Bununla birlikte, fenomenlerin içeriği ve yapısı, yalnızca subjektif bilinçle sınırlı değildir. Fenomenlerin anlamı, bu fenomenlerin dünyaya ve bilinçli deneyime dair nasıl yapılandırıldığını araştırmakla ortaya çıkar. Fenomenlerin bilincin bir sonucu olduğuna inanmakla birlikte, bilinç, bu anlamların ve içeriklerin organizasyonudur. Bu, bilincin dünyanın ötesindeki nesnelere nasıl yöneldiğini anlamaya yönelik bir açıklamadır.

Epistemolojik Temeller: Husserl ve Bilgi Problemi

Fenomenoloji, yalnızca ontolojik bir yaklaşım değil, aynı zamanda epistemolojik bir perspektife de sahiptir. Husserl, insan bilgisinin temellerine inmek için, bilincin kendi doğasını sorgulamayı önerir. Bilginin oluşumunu anlamak için, sadece nesnel gerçeklikleri incelemek yeterli değildir; bunun yerine, bu nesnelerin bireyin bilincinde nasıl belirdiğini anlamak gereklidir. Husserl’in epistemolojik yaklaşımı, deneyimin özünü anlamaya yönelik bir çaba olarak tanımlanabilir. Bu noktada, onun fenomenolojik yöntemi, bilinçli deneyimin yapılarını çözümlemeyi amaçlar.

Husserl, bilincin nesneleri nasıl anlamlandırdığına dair bir tür intentionalite (niyetlilik) kavramını ortaya atar. Intentionalite, her düşüncenin, bilincin daima bir nesneye yöneldiği gerçeğini ifade eder. Bu bağlamda, her türlü bilinçli deneyim, bir tür “yönelme” içerir ve bu yönelme, bir nesneye veya olgusal bir gerçekliğe dair bir anlam üretir. Fenomenolog, bu yönelmenin incelenmesiyle, bilincin içsel yapısını daha iyi anlayabilir. Woodruff Smith, bu epistemolojik yaklaşımın nasıl bir temel araştırma yöntemi sunduğunu ve bilginin oluşumundaki farklı aşamaları nasıl ele aldığını açıklar. Bu yöntem, deneyimin özüne ulaşmak için bir tür saf betimleme ve içerik analizi yapmayı gerektirir.

Husserl’in epistemolojisinde, bilincin daima subjektif olduğunu ve bireysel deneyimlerin bir parçası olarak oluştuğunu savunur. Bu, fenomenlerin ve deneyimlerin, bireylerin içeriklerine dayalı olarak şekillendiği anlamına gelir. Fenomenolojinin amacı, bu subjektif deneyimlerin özlerini araştırmaktır. Woodruff Smith, bu epistemolojik yaklaşımın nasıl insan bilgisinin yapısını anlamaya yönelik bir araç sunduğunu ve insanın çevresine dair deneyimlerini açıklamaya çalıştığını tartışır.

Husserl’in Ontolojisi ve Zamanın Fenomenolojisi

Husserl’in ontolojisi, bilincin ve fenomenlerin nasıl bir araya geldiğine dair derinlemesine bir araştırma sunar. Fenomenolojik analiz, sadece bir varlık anlayışını değil, aynı zamanda zamanın ve varoluşun yapısal anlamlarını da çözümlemeyi amaçlar. Husserl, zamanın bilincin bir özelliği olduğunu savunur. Zaman, deneyimlerin bir süreç içinde nasıl geliştiğini ve bir anlam kazandığını ortaya koyar. Zamanın fenomenolojisi, Husserl’in ontolojik düşüncesinin önemli bir parçasıdır.

Woodruff Smith, Husserl’in zaman anlayışını, bilinçli deneyimlerin sürekliliği ve akışı olarak ele alır. Husserl, zamanı yalnızca bir dışsal fenomen olarak görmez; zaman, bilincin içsel yapısının bir parçasıdır ve bu nedenle, bilinçli deneyimlerin bir devamlılık içinde nasıl şekillendiğini anlamaya çalışır. Zamanın fenomenolojik analizi, varoluşun ve deneyimin sürekliliğini anlamak için önemli bir araçtır. Zaman, bir bakıma, fenomenlerin varlıklarının sürekliliğini ve geçişlerini açıklayabilecek bir yapıdır. Husserl’in zamanın doğasına dair düşünceleri, modern felsefede çok önemli bir etki bırakmıştır. Bu bağlamda zamanın fenomenolojisi, insanın varlık algısını ve bilincin zamanla olan ilişkisini anlamada kritik bir role sahiptir.

Husserl’in zaman anlayışı, deneyimlerin zaman içindeki ardışıklığını çözümleyerek, nesnelerin ve olayların bilincimizdeki izlerini izler. Bu bakımdan, zaman bir yönelim olarak algılanır ve bilinç, her bir anı geçmiş, şimdi ve gelecek arasında sürekli bir akış içinde deneyimler. Bu, bilincin geçmişi ve geleceği sürekli olarak hatırlaması ve geleceğe yönelik bir yönelim geliştirmesiyle açıklanabilir. Zaman, sadece dışsal bir olay olarak varlık bulmaz; aksine, her bir anın kendisi, insan bilincinde bir anlam kazanır ve bilincin içsel yapısında bir süreklilik oluşturur.

Husserl ve Modern Felsefe: Etkiler ve Yansımalar

Husserl’in fenomenolojik felsefesi, sadece kendi döneminde değil, sonrasında da birçok felsefi akım ve düşünür üzerinde büyük bir etki yaratmıştır. Onun fenomenoloji anlayışı, özellikle Martin Heidegger, Jean-Paul Sartre ve Maurice Merleau-Ponty gibi düşünürleri derinden etkilemiş, hatta bu düşünürlerin felsefi sistemlerinin temelini atmıştır. Fenomenolojinin insan bilincini ve dünyayla ilişkisini anlamaya yönelik sunduğu perspektif, varlık, zaman, özgürlük ve özne-nesne ilişkileri gibi kavramlar etrafında derinlemesine tartışmalar başlatmıştır.

Woodruff Smith, Husserl’in fenomenolojisinin, felsefenin sadece teorik bir alan olmadığını, aynı zamanda pratik bir inceleme alanı olduğunu ortaya koyduğunu vurgular. Fenomenoloji, bir bakıma insan deneyiminin her alanına dokunan bir yöntemdir. Bu da onu, yalnızca felsefi bir akım olarak değil, aynı zamanda psikoloji, sosyoloji ve edebiyat gibi farklı disiplinlerde de uygulanabilir kılar. Husserl’in fenomenolojik yaklaşımı, bilincin derinliklerine inilmesine olanak tanır. Aynı zamanda bu yaklaşım, insan bilincinin dünyayı nasıl anlamlandırdığını ve dışsal nesnelerle olan ilişkisini de ortaya koyar.

Sonuç

Edmund Husserl’in fenomenolojik felsefesi, modern felsefe düşüncesine önemli bir katkı sağlamıştır. Woodruff Smith’in bu felsefeye dair kapsamlı analizi, Husserl’in düşüncelerinin derinliğini ve etkisini açık bir şekilde gözler önüne serer. Fenomenoloji, yalnızca bilincin ve deneyimin yapısını incelemekle kalmaz, aynı zamanda bilginin temellerini ve varlık anlayışını da sorgular. Husserl’in felsefi mirası, bugünün düşünsel dünyasında hala canlıdır ve onun düşünceleri, insanın dünyaya ve kendi varlığına dair anlam arayışında önemli bir yol gösterici olmayı sürdürmektedir.