Kitabın Adı:

Yaşlılık Üzerine  

Yazar             :

Marcus Tullius Cicero   

Çevirmen:

Çiğdem Dürüşken  

Sayfa:

125 

Cilt:

Ciltsiz 

Boyut:

12 X 20 

Son Baskı:

20 Kasım, 2023 

İlk Baskı:

19 Şubat, 2018 

Barkod:

9786051716480 

Kapak Tsr.:

Adnan Elmasoğlu  

Kapak Türü:

Karton 

Yayın Dili:

Türkçe 

Orijinal Dili:

Latince 

Orijinal Adı:

De Senectute 

 

Yaşlanma ve İnsan Doğası: Cicero'nun De Senectute Eserinde Yaşlılık Üzerine Felsefi Bir İnceleme

Giriş

Yaşlılık, insanlık tarihinin temel ve evrensel meselelerinden biridir. Hem bireysel hem de toplumsal anlamda, yaşlılık dönemi, insan hayatının bir parçası olarak, bireylerin yaşam deneyimlerini, değerlerini ve bakış açılarını şekillendirir. Cicero'nun De Senectute (Yaşlılık Üzerine) adlı eseri, bu konuya dair derin felsefi bir bakış açısı sunarak, yaşlılıkla ilgili toplumsal ve bireysel görüşlere meydan okur. Cicero, Roma toplumunun yaşlılıkla ilgili olumsuz algılarını eleştirirken, bu dönemin insan için bir olgunluk, erdem ve bilgelik dönemi olduğunu savunur. Bu tezde, De Senectute eseri üzerinden yaşlılık üzerine yapılan felsefi tartışmalar, Cicero'nun yaşlılık anlayışının temelleri, yaşlılık ve erdem ilişkisi, yaşlanmanın fiziksel ve zihinsel etkileri, toplumsal algılar ve yaşlılık ile ilgili modern perspektiflerle karşılaştırmalar yapılacaktır.

1. Cicero’nun Yaşlılık Algısı ve Felsefi Temelleri

Cicero'nun De Senectute adlı eserinde, yaşlılık biyolojik bir süreç olmanın ötesine geçer ve felsefi bir derinlik kazanır. Cicero, yaşlılığın bir zaman kaybı ya da olumsuz bir dönem olarak görülmesini reddeder. Ona göre, yaşlılık, bireyin yaşamındaki en yüksek bilgelik ve erdem seviyesine ulaşabileceği bir dönemi ifade eder. Cicero, yaşlılık dönemini yalnızca fiziksel gerileme değil, aynı zamanda insanın zihin ve ruhsal olgunlaşmasının zirveye çıktığı bir zaman dilimi olarak kabul eder. Bu, onun filozofik düşünce sisteminde önemli bir yer tutar çünkü yaşlılık, bireyin içsel dünya ile barış içinde olabilmesi için bir fırsat sunar.

Felsefi temelde, Cicero'nun yaşlılık anlayışı, Stoacılık felsefesi ile büyük bir örtüşme gösterir. Stoacılar, yaşamın her aşamasında erdemli bir tutum sergilemeyi, bireyin içsel huzura ve akılcılığa yönelmesini savunurlar. Cicero, stoik değerler doğrultusunda yaşlanmanın, bir insanın daha sabırlı, daha düşünceli ve daha az hevesli olmasına yol açtığını belirtir. Yaşlılık, stoacı düşüncede, insanın fiziksel arzularından ve dünyevi hırslarından arınarak, daha yüksek ahlaki ve entelektüel hedeflere yöneldiği bir dönemdir. Yaşlılık, özellikle doğru bir yaşam sürdüyse, bireyin erdemli bir hal aldığı ve bilgelik kazandığı bir dönemi ifade eder.

2. Yaşlılık ve Erdem: Bilgelik ve Aklın Yüceliği

Cicero'nun De Senectute eserinde, yaşlılık ile erdem arasındaki ilişki vurgulanır. Ona göre, yaşlılık, insanların hayatlarının daha derin bir şekilde anlam bulduğu, deneyim ve bilgelik kazandığı bir evredir. Bilgelik, yaşlılıkla birlikte olgunlaşır ve bu olgunlaşma, kişinin hem akıl yürütme hem de duygusal olgunlaşma düzeyine yansır. Gençlikteki fiziksellik ve enerjik yaşantılar, yaşlılıkla birlikte daha az önem kazanır. Bunun yerine, bilgelik, akıl yürütme yeteneği ve entelektüel yetenekler ön plana çıkar.

Cicero, gençliğin, doğal olarak daha impulsif, daha hırslı ve daha fiziksel olduğunu kabul eder, ancak yaşlılığın insanı daha sabırlı ve sağduyulu yapacağını savunur. Yaşlılıkla birlikte, kişinin daha derinlemesine düşünme, daha kapsamlı kararlar verme ve daha uzun vadeli hedeflere yönelme yeteneği artar. Ayrıca, yaşlılık dönemi, bireyin içsel dinginliği bulması, dışsal zevklerden arınması ve manevi büyüme fırsatı bulması için bir alan yaratır. Cicero'nun yaşlılık hakkındaki bu görüşleri, dönemin toplumsal algılarıyla ters düşer çünkü Roma'da gençlik daha çok fiziksel gücü ve etkinliği simgeliyordu.

Yaşlılık ile bilgelik arasındaki bağ, Cicero'nun düşünce sisteminde yaşlanmanın bir erdem olma durumu olarak sunulması, çok önemli bir noktadır. Yaşlılık, sadece biyolojik bir geçiş değil, daha yüksek bir erdem seviyesine ulaşma, düşüncelerini ve akıl yürütme yeteneğini daha dikkatli ve derin bir biçimde kullanabilme fırsatıdır. Bu bağlamda, Cicero, yaşlıların topluma katkılarının hala önemli olduğunu, çünkü deneyimlerinin ve bilgilerinin gelecekteki nesiller için değer taşıdığını ifade eder.

3. Yaşlılığın Fiziksel ve Zihinsel Yansımaları

Cicero’nun De Senectute eserinde, yaşlılık dönemi, bireyin fiziksel kapasitesindeki kayıplarla ilişkilendirilmiştir. Bu kayıplar, doğal olarak yaşlanmanın bir parçası olan zayıflama, hız kaybı ve genel fiziksel gerileme gibi belirtilerle ortaya çıkar. Ancak Cicero, bu fiziksel zorlukların insanın içsel dünyasına olan etkisini ve zihinsel kapasitesine olan katkısını vurgular. Yaşlılık, bir tür içsel güç ve moral kaynağına dönüşebilir. Zihinsel yorgunluklar ya da fiziksel gerilemeler, bireyin daha dikkatli, daha sağduyulu ve daha sabırlı olmasına yol açabilir. Bu da, yaşlılık dönemiyle birlikte gelen diğer bir olgudur: içsel huzur.

Cicero, yaşlılığın zihinsel olarak da derinleşen bir dönem olduğunu belirtir. Yaşlı insanlar, hayatta neyin önemli olduğunu daha iyi kavrayabilirler. Fiziksel arzu ve dışsal ödüllere olan ihtiyaçları azalmış olduğundan, yaşlılık dönemi, insanın manevi ve içsel değerlerle daha uyumlu bir yaşama geçiş yaptığı bir süreçtir. Yaşlılıkla birlikte düşünsel derinlik artar ve insan, hayatın anlamını, doğruluğu ve erdemi daha net bir şekilde görebilir.

4. Toplumsal Algılar ve Yaşlılık

Cicero’nun De Senectute adlı eserinde, Roma toplumunda yaşlılara karşı duyulan saygının azalmış olduğuna dair eleştirilerde bulunulur. Roma'da gençlik, daha çok savaşçı gücü, askeri başarılar ve fiziksel yeniliklerle özdeşleştirilmişti. Ancak Cicero, yaşlılığın, toplumda bir tür değersizlik duygusuyla ilişkilendirildiğini kabul eder ve bunun yanlış olduğunu savunur. Ona göre, yaşlılar toplum için değerli bireylerdir çünkü bilgi, deneyim ve bilgelik açısından gençlerden daha fazla katkı sağlarlar. Roma toplumunda yaşlılık, genellikle düşüş ve gerileme ile bağdaştırılırken, Cicero, yaşlılığı bir erdem ve bilgi kaynağı olarak tanımlar.

Yaşlılıkla ilgili toplumsal algıların değiştirilmesi gerektiğine inanan Cicero, yaşlılara saygının ve onlara gösterilen takdirin artırılması gerektiğini savunur. Bu, sadece bireysel olarak yaşlıların hak ettiği bir yaklaşım değil, aynı zamanda toplumun erdemli bir yapıya ulaşmasının da anahtarıdır. Yaşlılık dönemi, geçmişin bilgilerini taşıyan, toplumun erdemli kalmasını sağlayacak liderler ve düşünürler için bir dönemdir.

5. Yaşlanmanın Aksine Gelişim: Gençlik ve Yaşlılık Arasında Bir Denge

Cicero, yaşlanmanın olumsuz etkilerinden kaçınmanın yolunun, gençlikte doğru bir yaşam sürmekten geçtiğini savunur. Yaşlılık dönemi, bir insanın geçmişte yaptığı seçimlerin ve yaşadığı hayatın bir yansımasıdır. Yaşlılık, erdemli bir yaşam süren bireyler için manevi bir ödül gibi olabilirken, yanlış yaşam seçimleri yapanlar için zor bir dönem olabilir. Cicero, gençlerin sağlıklı alışkanlıklar geliştirmeleri ve yaşlılık için sağlam bir temel atmaları gerektiğini belirtir.

Gençlikte yapılan yanlış seçimler, yaşlılıkta daha büyük zorluklara yol açabilir. Ancak doğru bir yaşam sürdüyseniz, yaşlılık, yalnızca yaşın getirdiği fiziksel zorluklardan değil, aynı zamanda insanın manevi ve entelektüel olgunlaşmasından kaynaklanan bir değer kaynağına dönüşür.

Sonuç

Cicero'nun De Senectute adlı eseri, yaşlılık üzerine felsefi bir düşünme pratiği sunar. Yaşlılık yalnızca biyolojik bir gerileme süreci değil, insanın erdem, bilgelik ve manevi olgunlaşma dönemi olarak ele alınmalıdır. Cicero, yaşlılığın, toplumsal ve bireysel anlamda daha fazla saygı görmesi gerektiğini savunur. Yaşlılık dönemi, insanın yaşamını daha derinlemesine anlamlandırdığı, fiziksel isteklerden arındığı ve daha yüksek ideallere yöneldiği bir aşamadır. Cicero'nun bu düşünceleri, hem Roma'da hem de günümüzde yaşlılıkla ilgili olumsuz toplumsal algıları sorgulamaktadır. Bugün, yaşlılık, toplumun değerli bir parçası olarak kabul edilmeli ve yaşlılar, tecrübeleri ve bilgileriyle topluma katkı sağlamaya devam etmelidir.