Kitabın Adı:

Magna Charta Büyük Sözleşme ya da Özgürlükler Sözleşmesi  

Yazar             :

Cornelius Tacitus   

Çevirmen:

Eyüp Çoraklı , İsmail Yerguz  

Sayfa:

864 

Cilt:

Ciltsiz 

Boyut:

12 X 20 

Son Baskı:

27 Haziran, 2019 

İlk Baskı:

27 Haziran, 2019 

Barkod:

9786051719740 

Kapak Tsr.:

Adnan Elmasoğlu  

Editör:

Elif Yeşilkaya  

Kapak Türü:

Karton 

Yayın Dili:

Türkçe 

Orijinal Adı:

Emile ou De L'education  

 

 

 

 

Jean-Jacques Rousseau ve Émile, ou De l'éducation: Eğitim, Özgürlük ve İnsan Doğası Üzerine Bir İnceleme

Jean-Jacques Rousseau’nun Émile, ou De l'éducation (Emil ya da Eğitim Üzerine) adlı eseri, hem eğitim felsefesi hem de pedagojik düşünceler açısından oldukça önemli bir yer tutar. Rousseau, bu eserde, insanın doğasına ve özgürlüğüne uygun bir eğitim anlayışını savunur ve eğitim yoluyla bireyin ahlaki ve toplumsal sorumluluklarını nasıl kazanması gerektiğini tartışır. Rousseau’nun Émile’i, hem bireysel özgürlük hem de toplumdaki genel refahı hedefleyen bir eğitim modelini sunar ve bu model, dönemin geleneksel eğitim anlayışlarıyla ciddi bir çatışma içerisindedir. Bu yazıda, Émile eserinin eğitim anlayışını, Rousseau’nun eğitimde doğallığı savunmasının ardındaki felsefi temelleri ve bu düşüncenin toplumsal etkilerini derinlemesine inceleyeceğiz.

Rousseau’nun Eğitim Felsefesinin Temel Prensipleri

Rousseau’nun eğitim anlayışı, bireyin doğal gelişimini engellemeyen, ona toplumun dayatmalarından uzak bir ortam sağlayan bir pedagojik yaklaşımdır. Émile’de, Rousseau eğitimi, çocuğun içsel doğasına uygun bir süreç olarak tanımlar. Her birey, doğuştan iyi bir varlık olarak dünyaya gelir; ancak toplum, bireyi yozlaştırır ve onun doğal iyiliğini bozar. Bu bakış açısına göre, eğitim, toplumun çocuk üzerindeki olumsuz etkilerini azaltmak ve çocuğun içsel potansiyelini keşfetmesine yardımcı olmak amacını güder.

Rousseau’nun eğitimdeki en önemli ilkelerinden biri, doğallıktır. Çocuklar, doğal bir süreç içinde eğitilmeli, onların içsel gelişimleri engellenmemeli ve bu süreçte her çocuğun özgünlüğüne saygı gösterilmelidir. Rousseau, “Çocuğa ne öğretileceğinden çok, nasıl eğitileceği önemlidir” diyerek, eğitimde içerikten çok sürece odaklanılması gerektiğini vurgular. Bu anlayış, bireylerin özgür düşünme yetilerini geliştirmelerine olanak tanıyacak bir eğitim modeli önerir. Eğitim, bireyi toplumun beklentilerine uymaya zorlamamalıdır; bunun yerine, bireylerin doğal yeteneklerini keşfetmelerini ve kendi kimliklerini oluşturmalarını sağlamalıdır.

Eğitimdeki özgürlük anlayışının temeli, çocuğun kendi deneyimleri üzerinden öğrenmesine dayalıdır. Rousseau, çocukların eğitimi ile ilgili olarak, “Eğitim, insanın ne olduğu değil, ne olabileceği ile ilgilidir” der. Buradaki vurgu, bireyin içsel potansiyelinin ortaya çıkmasına olanak sağlamaktır. Rousseau’ya göre, her çocuğun eğitimi farklı olmalı ve bu eğitim, çocuğun doğasında var olan potansiyelini açığa çıkarmalıdır.

Émile’in Eğitimi: Çocuğun Doğal Gelişimi Üzerine

Émile adlı eserinde, Rousseau çocuğun eğitimini beş ana evrede ele alır. Bu evreler, çocuğun farklı yaş dönemlerinde ihtiyaç duyduğu eğitim anlayışını açıklar. Rousseau, çocuğun eğitiminin sadece bilgi aktarımından ibaret olmadığını, aynı zamanda çocuğun duygusal, zihinsel ve ahlaki gelişimlerini de içerdiğini belirtir. Eğitim, her çocuğun bireysel özelliklerine göre şekillendirilmelidir. Bu bağlamda, Rousseau’nun eğitim felsefesi, çocukları özgürleştirici ve kişisel potansiyellerini geliştirmelerine olanak tanıyan bir yaklaşımı benimser.

Birinci Evre: Çocukluk Dönemi (Doğumdan 12 Yaşına Kadar)

Rousseau’nun eğitim anlayışının ilk aşaması, çocuğun doğumdan 12 yaşına kadar olan dönemini kapsar. Bu dönemde, çocuğun bedensel ve zihinsel gelişimi birbirini tamamlar. Rousseau, bu dönemde çocuğun eğitiminin, onun çevresini keşfetmesine olanak tanıyacak şekilde yapılandırılması gerektiğini savunur. Bu evrede, çocukların eğitimi, fiziksel hareketleri ve duyusal algıları üzerinden şekillenir. Rousseau, bu dönemde öğretmenlerin rolünün sınırlı olması gerektiğini vurgular, çünkü çocukların keşfetme özgürlüğü ön planda olmalıdır. Çocuğun doğrudan deneyimleyerek öğrenmesi gerektiğini savunan Rousseau, eğitimin neşeli ve doğal bir süreç olmasını istemektedir.

Bu dönemde, çocuğun doğal isteklerine müdahale etmek yerine, çevresindeki dünyayı güvenli bir şekilde keşfetmesine yardımcı olmak gereklidir. Çocuğa ne öğretileceğinden çok, hangi ortamda ve hangi koşullarda öğreneceği önemlidir. Bu yaklaşım, eğitimdeki bireysel farklılıkları kabul eder ve her çocuğun farklı hızlarla gelişebileceğini öngörür. Çocuğun doğasına uygun bir eğitim ortamı sağlanarak, onun özgürce öğrenmesi desteklenmelidir.

İkinci Evre: Ergenlik Dönemi (12-15 Yaş Arası)

Rousseau, ergenlik dönemini çocuğun psikolojik ve fiziksel gelişiminin hızlandığı, sosyal becerilerin gelişmeye başladığı bir evre olarak tanımlar. Bu dönemde, birey hem fiziksel değişimler yaşar hem de zihinsel gelişimi hızlanır. Ergenlik döneminde çocuğun eğitimi, toplumsal hayata adaptasyon sürecine odaklanmalıdır. Bu dönemdeki eğitim, bireyi dış dünyaya karşı daha duyarlı hale getirmeyi ve toplumsal sorumluluklarını anlamasına yardımcı olmayı hedefler.

Rousseau, bu dönemde çocuğun sosyal ilişkilerini güçlendirmesi gerektiğini ve ona ahlaki sorumlulukları öğretmek için bireysel gelişimin yanı sıra toplumsal bir bağ kurmasının önemine dikkat çeker. Bununla birlikte, ergenlikte çocuğun içsel özgürlüğünü kısıtlamadan, toplumsal normlarla uyumlu bir şekilde bireyin özgür iradesinin şekillenmesine olanak tanır.

Üçüncü Evre: Gençlik Dönemi (15-20 Yaş Arası)

Bu dönemde, gençlerin özgürlükleri ile birlikte, toplumsal sorumlulukları arasındaki dengeyi kurmaları beklenir. Rousseau, gençlerin ahlaki sorumluluklarını yerine getirmeye başladıkları ve toplumsal ilişkilerde daha aktif bir şekilde yer aldıkları bir dönemi tanımlar. Gençlik döneminin sonlarına doğru, birey toplumsal hayata tam anlamıyla adapte olmalıdır. Bu aşamada, Rousseau, bireye toplumsal sorumluluklar ve özgürlükler arasında bir denge kurarak, onları toplumsal düzene uygun bireyler olarak yetiştirmeyi amaçlar.

Bu evrede, eğitim, yalnızca bilgilendirme değil, aynı zamanda değerler kazandırma ve bireylerin ahlaki olgunlaşmalarını sağlama yönünde de olmalıdır. Rousseau, bireyi yalnızca entelektüel açıdan değil, duygusal ve ahlaki açıdan da eğitmenin gerekliliğini vurgular.

Dördüncü Evre: Evlilik ve Toplumsal Yaşam

Rousseau’nun eğitim anlayışında, evlilik ve aile kurma, bireyin toplumla ilişkisini güçlendirdiği ve kendisini toplumsal sorumluluklarını yerine getiren bir birey olarak gördüğü dönemi temsil eder. Bu aşamada, eğitim, bireyi toplumsal ilişkilerde daha sorumlu bir şekilde hareket etmeye yönlendirir. Toplumun çıkarlarını da göz önünde bulundurması beklenen birey, sosyal sorumluluklarını yerine getirirken kişisel özgürlüğünü de koruyabilmelidir.

Beşinci Evre: Yetişkinlik ve Toplumdaki Yer

Son aşama, bireyin yetişkinliğe adım attığı ve toplumsal sorumlulukları yerine getirdiği bir dönemi kapsar. Bu aşamada, eğitim, bireyin toplum içindeki yerine ve rolüne hazırlık aşamasıdır. Birey artık kendi içsel değerleriyle toplumun değerleri arasında bir denge kurmalı ve toplumsal yaşama katılmalıdır. Bu noktada, Rousseau’nun eğitim anlayışındaki özgürlük ve toplumsal sorumluluk arasındaki denge daha da belirginleşir.

Eğitimde Özgürlük ve Toplumsal Yapı

Rousseau’nun Émile adlı eserindeki en önemli unsurlardan biri, özgürlük anlayışıdır. Eğitimin, çocuğun doğasına uygun bir şekilde ve onun içsel potansiyelini açığa çıkaracak şekilde olması gerektiğini savunan Rousseau, aynı zamanda bireyin özgürlüğünün, toplumsal sorumluluklarla dengelemesi gerektiğini de belirtir. Émile'de Rousseau’nun önerdiği eğitim modeli, bireylerin özgürleşmesine ve ahlaki açıdan olgunlaşmalarına olanak sağlar.

Rousseau, eğitimde bireysel özgürlüğün ancak toplumsal sorumlulukla harmanlanarak sağlanabileceğini savunur. Bu nedenle, bireylerin eğitimi, toplumsal bir düzen içinde şekillenirken, aynı zamanda onların özgür düşünme ve seçim yapma haklarını da korur.

Sonuç

Jean-Jacques Rousseau’nun Émile, ou De l'éducation adlı eseri, sadece bir eğitim kitabı olmanın ötesinde, bireyin özgürlüğünü, ahlaki sorumluluklarını ve toplumla olan ilişkisini ele alan bir başyapıttır. Rousseau, bu eseriyle modern eğitim sistemlerinin temellerini atmakla kalmaz, aynı zamanda bireysel özgürlüğün, doğallığın ve toplumsal sorumluluğun nasıl bir arada var olabileceği üzerine derinlemesine düşünmeyi teşvik eder. Eğitim, Rousseau’ya göre, bireyi özgürleştirici bir araç olmalı, aynı zamanda toplumun gereksinimlerine uygun bir şekilde biçimlenmelidir. Bu anlayış, bugünün eğitim anlayışlarına da önemli ölçüde etki etmiş ve özgürlük, eşitlik ve bireysel gelişim gibi değerlerin ön plana çıkmasına katkıda bulunmuştur.